Bruksizm

Co to jest bruksizm i kiedy rozważyć jego leczenie?

Bruksizm manifestuje się jako nieświadome, ciągłe zgrzytanie zębami i ich niekontrolowane zaciskanie, wynikające z nadmiernej aktywności mięśni żwaczy. Zjawisko to najczęściej ma miejsce w nocy, podczas snu, i jest trudne do samodzielnej kontroli. Nieleczony bruksizm może prowadzić do szeregu problemów zdrowotnych i estetycznych, takich jak:
– rozchwianie zębów,
– nadmierne ścieranie szkliwa i koron zębowych,
– zmiany zwyrodnieniowe w stawach żuchwowo-skroniowych,
– odsłanianie szyjek zębowych,
– nieregularności w działaniu mięśni żwaczy, co może prowadzić do tzw. “twarzy kwadratowej” – poszerzonej w dolnej części i o zmienionym kształcie.

Do powyższych skutków bruksizmu dołączają się migreny, napięcie karku, bóle głowy, pleców, zaburzenia równowagi i problemy ze słuchem. Chociaż przyczyny tego zjawiska nie są dokładnie znane, często wiąże się je ze stresem, obecnością pasożytów w organizmie lub innymi chorobami.

Szacunki wskazują, że bruksizm dotyka od 8% do 20% populacji, niezależnie od wieku czy płci.

Objawy bruksizmu mogą być różne. Jeśli budzisz się z bólem mięśni szczęki lub głowy, może to być oznaką nocnego lub dziennego zgrzytania zębami. Zaniedbywanie tych objawów może prowadzić do bolesności, a nawet utraty zębów. Niektórzy pacjenci z bruksizmem mogą mieć zęby częściowo starte lub pozbawione szkliwa.

Metody leczenia bruksizmu

Bruksizm można skutecznie leczyć różnymi metodami. Do najbardziej popularnych należą szyna relaksacyjna, techniki relaksacyjne oraz iniekcje toksyny botulinowej.
Botoks może stanowić samodzielną terapię przeciwko bruksizmowi lub być używany w połączeniu z szyną relaksacyjną – przeźroczystą nakładką na zęby. Iniekcje botoksu efektywnie rozluźniają mięśnie żuchwy, redukując tendencję do zaciskania.

Czym jest spowodowany bruksizm?

Do najczęstszych przyczyn bruksizmu należą: niska tolerancja na stres, wady zgryzu u pacjenta oraz obecność pasożytów w organizmie.

Cele terapii bruksizmu

Bruksizm wynika z nadmiernej aktywności mięśni żwaczy. Dlatego głównym celem terapii jest zahamowanie tego nieświadomego nawyku zaciskania szczęki i zminimalizowanie nadaktywności mięśni odpowiedzialnych za zjawisko.

Działanie toksyny botulinowej w terapii bruksizmu

Toksyna botulinowa indukuje bezpieczny i odwracalny spadek siły mięśniowej w obszarze działania. W efekcie zakończenia nerwowe nie przekazują impulsów, co prowadzi do zmniejszenia nadmiernej kontrakcji mięśni.
Zastosowanie botoksu w leczeniu bruksizmu okazuje się skuteczne, ponieważ pozwala na redukcję nadmiernego napięcia mięśniowego, charakterystycznego dla szczękościsku.

Co to jest toksyna botulinowa?

Toksyna botulinowa, potocznie nazywana “botoksem”, jest substancją stosowaną w medycynie, głównie w celu redukcji zmarszczek, leczenia nadpotliwości czy łagodzenia objawów przewlekłych migren. Jest także skuteczna w terapii bruksizmu.

Proces podawania toksyny botulinowej:

Przed podaniem botoksu pacjent przechodzi konsultację z lekarzem specjalizującym się w medycynie estetycznej oraz przeprowadzany jest szczegółowy wywiad medyczny. Ma to na celu wykrycie ewentualnych przeciwwskazań do zabiegu.
Lekarz określa odpowiednią dawkę toksyny, dostosowaną do celów terapeutycznych oraz indywidualnych wymagań pacjenta.
Wprowadzenie botoksu odbywa się za pomocą cienkiej igły, którą wstrzykuje się substancję bezpośrednio do mięśni znajdujących się pod powierzchnią skóry. Zastosowane znieczulenie miejscowe sprawia, że iniekcje są minimalnie odczuwalne – wiele osób porównuje uczucie po iniekcji do ukąszenia przez komara.

Jak długo trwa zabieg leczenia bruksizmu przy użyciu botoksu?

Zabieg mający na celu redukcję nadmiernego zgrzytania zębami trwa zaledwie kilkanaście minut.

Rekonwalescencja po terapii bruksizmu

Zabieg z użyciem toksyny botulinowej jest nieinwazyjny, dlatego nie wymaga długiej rekonwalescencji. Zazwyczaj pacjenci szybko wracają do codziennych czynności. Jednak przez pierwsze 24 godziny po terapii zaleca się unikanie wysiłku fizycznego i alkoholu.
Poleca się także, aby przez dwa tygodnie po wstrzyknięciu botoksu nie narażać leczonej okolicy na intensywne źródła ciepła, jak sauna czy solarium. Choć rzadko, może pojawić się drobny obrzęk w miejscu iniekcji, który ustępuje zwykle po kilku godzinach. W sporadycznych przypadkach może powstać siniak, który zanika w ciągu kilku dni.

Czas utrzymywania się efektów leczenia bruksizmu botoksem

Działanie toksyny botulinowej trwa zazwyczaj 4-6 miesięcy, ponieważ w tym czasie regenerują się zakończenia nerwowe dotknięte substancją.

Przeciwwskazania do terapii bruksizmu przy użyciu toksyny botulinowej

Nie każdy może skorzystać z terapii bruksizmu botoksem.
Do przeciwwskazań zaliczają się:
– zaburzenia w przewodnictwie nerwowo-mięśniowym, takie jak miastenia gravis czy zespół Lamberta-Eatona,
– genetycznie uwarunkowane schorzenia nerwowo-mięśniowe,
– ciąża i okres karmienia piersią,
– uczulenie na składniki preparatu,
– problemy z krzepnięciem krwi,
– infekcje skórne w miejscu planowanego zabiegu,
– zaｿywanie lub odstawienie pewnych lek w tygodniu przed zabiegiem, np. D-penicylamina, cyklosporyna, tubokuraryna, pankuronium, galamina, sukcynylocholina, linkomycyna, tetracyklina, polimyksyna, aminochinolony, aminoglikozydy